Commissie na dodelijk mortierincident 2016: 'Defensie schoot

Defensie heeft jarenlang niet volgens de geldende normen gehandeld. Dat concludeert de onafhankelijke commissie die onderzoek heeft gedaan naar een mortierongeval in Mali waarbij in 2016 twee militairen omkwamen en een derde zwaargewond raakte. De commissie keek specifiek of individueel nalatig of verwijtbaar handelen tot het mortierongeval heeft geleid. Er was vooral sprake van nalatig optreden, maar in drie gevallen ook van verwijtbaar handelen. Demissionair defensieminister Ruben Brekelmans gaat kijken of dat gevolgen moet hebben voor medewerkers. De nabestaanden zijn blij dat "eindelijk de waarheid boven tafel is gekomen", zei Jennifer Schouten tijdens de presentatie van het rapport. Zij is de weduwe van de omgekomen militair Henry Hoving. Ze heeft net als de commissie kritiek op het ministerie. "Nabestaanden voelden zich vaak niet serieus genomen." Eerder oordeelde ook de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) al dat Defensie in deze zaak ernstig is tekortgeschoten. Zowel de veiligheid van de granaten als de medische gezondheidszorg was niet op orde. De militairen Hoving (29) en Kevin Roggeveld (24) kwamen in 2016 om tijdens een oefening met een 60 millimetermortier, toen een granaat ontplofte.

Onderzoek naar het mortierongeval

De commissie heeft een grondig onderzoek uitgevoerd naar het mortierongeval. Zij heeft gekeken naar de oorzaken van het ongeluk en heeft onderzocht of Defensie voldoende maatregelen had genomen om dergelijke ongevallen te voorkomen. De commissie concludeert dat Defensie niet voldoende heeft gedaan om de veiligheid van de militairen te garanderen. De projectielen waren in 2006 via het Amerikaanse ministerie onder grote tijdsdruk aangeschaft voor de missie in Afghanistan. Procedures en controles werden achterwege gelaten omdat Defensie dacht dat het Amerikaanse leger de munitie zelf in gebruik had en de veiligheid had gecontroleerd. Dit terwijl in het koopcontract expliciet stond dat dit niet zo was. De commissie noemt dit een ernstige tekortkoming van Defensie.

Reacties op het onderzoek

De nabestaanden van de slachtoffers zijn tevreden dat de waarheid eindelijk boven tafel is gekomen. Zij hebben echter ook kritiek op het ministerie van Defensie. "Nabestaanden voelden zich vaak niet serieus genomen", zei Jennifer Schouten, de weduwe van de omgekomen militair Henry Hoving. Ook de commissie heeft kritiek op het ministerie. Demissionair defensieminister Ruben Brekelmans gaat kijken of de conclusies van de commissie gevolgen moeten hebben voor medewerkers van Defensie. Hij zal onderzoeken of er sprake is van verwijtbaar handelen en of dit moet leiden tot disciplinaire maatregelen. De minister zal ook kijken naar de maatregelen die genomen kunnen worden om soortgelijke ongevallen in de toekomst te voorkomen.

Veiligheid van de granaten

De Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) heeft eerder al geconcludeerd dat de veiligheid van de granaten niet op orde was. De granaten hadden zwakke plekken in het ontwerp, waardoor ze gevaarlijk konden zijn. De commissie heeft dit bevestigd en concludeert dat Defensie niet voldoende heeft gedaan om de veiligheid van de granaten te garanderen. De commissie heeft ook onderzocht of de medische gezondheidszorg op orde was. Zij concludeert dat dit niet het geval was. De commissie noemt dit een ernstige tekortkoming van Defensie en adviseert het ministerie om maatregelen te nemen om de medische gezondheidszorg te verbeteren.

Maatregelen voor de toekomst

De commissie adviseert Defensie om maatregelen te nemen om soortgelijke ongevallen in de toekomst te voorkomen. Zij beveelt aan om de veiligheid van de granaten te controleren en om de medische gezondheidszorg te verbeteren. Ook moet Defensie ervoor zorgen dat de nabestaanden van slachtoffers serieus genomen worden. Demissionair defensieminister Ruben Brekelmans zal de aanbevelingen van de commissie serieus nemen en zal maatregelen nemen om de veiligheid van de militairen te garanderen. Hij zal ook ervoor zorgen dat de nabestaanden van slachtoffers serieus genomen worden en dat Defensie transparant is over de maatregelen die genomen worden.

Conclusies en aanbevelingen

De commissie concludeert dat Defensie jarenlang tekort is geschoten in de veiligheid van de granaten en de medische gezondheidszorg. Zij adviseert Defensie om maatregelen te nemen om de veiligheid te garanderen en om de medische gezondheidszorg te verbeteren. Ook moet Defensie ervoor zorgen dat de nabestaanden van slachtoffers serieus genomen worden.

Afsluiting

De conclusies van de commissie zijn duidelijk: Defensie heeft jarenlang niet voldoende gedaan om de veiligheid van de militairen te garanteren. De commissie heeft aanbevelingen gedaan om de veiligheid te verbeteren en om de medische gezondheidszorg te verbeteren. Het is nu aan Defensie om deze aanbevelingen serieus te nemen en maatregelen te nemen om de veiligheid van de militairen te garanderen. De nabestaanden van de slachtoffers hopen dat de waarheid nu eindelijk boven tafel is gekomen en dat Defensie maatregelen zal nemen om soortgelijke ongevallen in de toekomst te voorkomen. Zij hopen ook dat Defensie transparant zal zijn over de maatregelen die genomen worden en dat de nabestaanden serieus genomen zullen worden.